کلینیک بازی درمانی کودکان بیش فعال در کرج

مقاله تخصصی گفتار توانگستردر مورد بیش فعالی  

اختلال بیش فعالی  – کمبود توجه و تمرکز چه علائمی دارد ‍؟

تعدادی از علائم مربوط به بیش فعالی شامل موارد زیر می باشند :

یک – کودک با اختلال بیش فعالی غالبا با دستهایش بازی می کند و در جایش می لولد .

دو – کودک با اختلال بیش فعالی دوام علائم بیش فعالی  به مدت 6 ماه  و یا بیشتردارد . 

 سه – کودک با اختلال بیش فعالی معمولا کلاس را ترک می کند .

چهار – کودک با اختلال بیش فعالی غالبا می دود یا می پرد وفعالیتهای پرخطر انجام میدهد.

 پنج – کودک با اختلال بیش فعالی غالبا بازی یا فعالیت هایش پرسر و صدا است .

شش – کودک با اختلال بیش فعالی به نظر می رسد که کودک همیشه در حال حرکت است.

هفت – کودک با اختلال بیش فعالی چنین کودکی معمولا زیاد صحبت می کند.

هشت – کودک با اختلال بیش فعالی گفتار دیگران را قطع میکند .

        علائم مربوط به اختلال توجه و تمرکز نیز شامل موارد زیرهستند :

یک – کودک با اختلال کمبود توجه و تمرکز از توجه به جزئیات ناتوان است .

 دو- کودک با اختلال کمبود توجه و تمرکز در نگهداری توجه هنگام فعالیت و بازی مشکل دارد .

 سه – کودک با اختلال کمبود توجه و تمرکز هنگام صحبت مستقیم با او به نظر می رسد که گوش نمی کند .

چهار – کودک با اختلال کمبود توجه و تمرکز اغلب قادر به پیگیری دستورات و یا اتمام کارها نمی باشد .

 پنج – کودک با اختلال کمبود توجه و تمرکز معمولا از فعالیت هایی که نیاز به کوشش ذهنی دارند , اجتناب می کند (مانند پرهیز از انجام تکالیف مدرسه ) .

شش – کودک با اختلال کمبود توجه و تمرکز اغلب وسایل خود را گم می کند (‌وسائل مدرسه اسباب بازی  ) .

 هفت – کودک با اختلال کمبود توجه و تمرکز کودک فراموشکار است .

اختلالات كمبود توجه در بچه ها که به نام سندرم کودک بیش فعال  شناخته می شود می تواند به نامهای زیر نیز شناخته شود :                       

 اختلالات كمبود توجه يا اختلال كنشي جزئی مغز                                                                                            

 اختلالات كمبود توجه یا آسیب جزئی مغز

اختلال بیش فعالی

کمبود توجه و تمرکز کودکان

این اختلال دارای سه علامت عمده است که شامل :

 پرفعالیتی (‌پرتحرکی ) کمبود توجه و تمرکز

بروز اعمال تکانه ای ‌اعمال ناگهانی و غیر قابل پیش بینی می باشد

 این اختلال دارای سه نوع است :

در نوع اول کودک فقط مشکل در نگهداری توجه و تمرکز دارد

در نوع دوم فقط پر تحرکی و بیش فعالی دیده

می شود و  بالاخره نوع ترکیبی که کودک هم پرتحرک بوده و هم مشکل توجه و تمرکز دارد این اختلال در 5 درصد کودکان دبستانی و در پسرها سه تا پنج برابر شایع تر از دختران است و بیشتر در پسران اول خانواده دیده می شود .

معمولا اختلال بیش فعالی از سه سالگی به بعد تشخیص داده می شود کودکان مبتلا در دوره شیرخواری اغلب پرتحرک بوده و دست ها و پاهای خود را زیاد حرکت می دهند .

 کودکان بیش فعال کم خواب و کم غذا بوده زیاد گریه می کنند و عکس العمل زیاد نشان می دهند . 

از نظر سبب شناسی عامل اصلی ناشناخته است اما فاکتورهای متعدد ژنتیک ‍رشدی , صدمات مغزی , عوامل عصبی شیمیایی  , فاکتورهای عصبی فیزیولوژیکی و عوامل اجتماعی روانشناختی را موثر می دانند .         

در مورد عوامل ژنتیک ذکر این مورد لازم است که در صورت ابتلا یکی از فرزندان خانواده به بیش فعالی شانس بروز آن در خواهران و برادران کودک دو برابر می گردد . 

بستگی به شدت بیش فعالی کودک بیش فعال معمولا یک یا دو زنگ اول را تحمل می کنند و بیشتر در ساعات نزدیک به ظهر بی قراری و پرتحرکی را نشان می دهند .

به عناوین مختلف سرجایشان می لولند یا با همکلاسی های خود صحبت می کنند و یا درخواست مکرر برای بیرون رفتن از کلاس را دارند .

معلمین معمولا کودکان بیش فعال را بازیگوش نامیده و معتقدند که نظم کلاس را به هم می زنند در حالی که این کودکان تحمل یک ساعت یا یک ساعت و نیم سرکلاس نشستن را به طور مداوم ندارند لذا پس از شناخت مشکل این کودکان باید به آن ها اجازه داده شود که هر پانزده الی سی دقیقه یک بار به مدت چند دقیقه از کلاس خارج شوند.

از مشکلات دیگرکودکان بیش فعال در مدارس , عدم توجه و تمرکز است و به نظر می رسد کودک  بیش فعال به صحبت های معلمش گوش نمی کند که معلمین تحت عنوان حواسپرتی و بی دقتی از آن نام می برند . اما یک معلم با تجربه و با شناخت و درک کافی از بیش فعالی می تواند با قرار دادن دانش آموز بیش فعال , درمیزهای اول کلاس و نیز با طرف مخاطب قرار دادن گهگاه دانش آموز بیش فعال درهنگام پرداختن به دروس , به این دانش آموزان کمک شایانی بنماید .

حتی در موارد شدید بیش فعالی گاه ضروری است که برخی امتحانات مانند دیکته از آن ها به صورت انفرادی به عمل آید و یا قبل از دادن برگه امتحانی ,  معلم از دانش آموز بیش فعال بخواهد یک دور دیگر جوابهایش را مرور نماید.

کودکان بیش فعال معمولا به علت شلوغی و بر هم زدن نظم کلاس , زیاد از کلاس اخراج می شوند و نمره انضباط خوبی ندارند و اغلب اوقات توسط اولیای مدارس سرزنش می شوند در خانه نیز وضع آن ها بهتر نیست .

به علت پرتحرکی دست زدن به اعمال خطرناک و تجربه مکرر اعمال خطرآفرین مانند رها کردن دست والدین در وسط خیابان ,  پریدن از مکان های بلند , بازی با کبریت و آتش افروزی و … معمولا توسط والدین تنبیه می شوند.

والدین با این کودکان بیش فعال بدرفتاری می نمایند گاه آن ها را کتک زده و یا به شدت تحقیر و سرزنش می کنند .معمولا چون کارها و فعالیت ها را نیمه تمام می کنند بیشتر در معرض مقایسه با خواهران و برادران خود ,  از طرف والدین قرار می گیرند.

تجربیات مربوط به شکست های پیاپی در فعالیت ها تنبیهات بدنی , سرزنش و تحقیر همگی موجب کاهش حس اعتماد به نقس و احترام به خود درکودکان بیش فعال می گردد که همه زمینه ساز بروز افسردگی در تعدادی از این کودکان و نوجوانان می گردد . از مسائل دیگر همراه  بیش فعالی ,  اختلالات یادگیری است که شامل موارد اشکال در روخوانی , ناتوانی در یادگیری ریاضیات و اختلال در نوشتن می باشد

اختلالات یادگیری در درصدی از کودکان و نوجوانان مبتلا به اختلال بیش فعالی– کمبود توجه و تمرکز مشاهده می شود .

از نظر تشخیص باید علائم ذکر شده حداقل در دو محیط مانند منزل و مدرسه وجود داشته باشند و ارائه گزارش معلم از وضیعت کودک بیش فعال در سر کلاس ضروری است .

این مساله از این نظر حائز اهمیت است که باید کودکان شلوغ را که در خانه , والدین عملا کنترل خوبی بر آنها ندارند و در حقیقت سیستم خانواده فاقد انضباط کافی برای کنترل فرزندان می باشند , از کودکان پرتحرک تشخیص داد . زیرا هنگامی که اولیای مدرسه مشکلی با کودک ندارند و مسائل کودک فقط مربوط به

 خانه می باشد احتمال می رود که کودک دچار اختلال رفتاری ناشی از عدم کنترل کافی و موثر والدین باشد.